ارتقاء سیستم ۳

اول : تعیین کنیم Intel یا AMD

در چند سال گذشته AMD همواره برغم وجود نقاط ضعف مانند تاخیر در کوچک نمودن تکنولوژی ساخت و امکانات و سرمایه کمتر ، بالابودن حرارت و مصرف توان ، مشکل بودن نگهداری پردازنده و فرکانس کلاک پایینتر ، جایگاه خود را در رقابت با اینتل به لطف پارامترهایی مثل کاشه L1 بزرگتر و  استفاده از معماری پیشرفته‌تر همواره حفظ نموده یا حتی در مقاطعی در رتبه بالاتر قرار داشته است.

متاسفانه در مقطع کنونی شاهد افت AMD هستیم و ۲-۳ سالی است همواره عقب میفتد ، هر چند از لحاظ قیمت و نسبت ارزش به بها واقعا باید بر روی آن حساب باز کرد بویژه برای کاربردهای اداری.

CPU های چهار هسته ای فنوم ۲ و اتلون ۲ هم که در بازار ما موجودند.بعکس ویرایشهای قبلی این راهنما و بسبب پیشرفتهای اخیر در AMD ، استفاده از آنها را به همه گیم دوستان نیز پیشنهاد میکنیم ، اما تصور اینکه بالاتر از اقسام مشابه i7 و بعضا Core2 هستند ، اشتباه است. بالاترین پردازنده AMD در حال حاضر کارائی نزدیک به Core i5 760 دارد. شش هسته‌ایهای AMD هم که وارد بازار شده‌اند (۱۰۵۵T و ۱۰۹۰T) نه تنها چندان به کارائی قبلیها اضافه نمیکنند ، بلکه در برخی موارد پایینتر از اقسام ۴ هسته‌ای خود قرارمیگیرند.

دوم : کدام پردازنده Intel یا AMD

اگر میخواهید یک رایانه همه منظوره و عادی داشته باشید رنج قیمت متوسط و پایین Athlon II ، Phenom II و Sempron کافی هستند ، همینطور Core i3 , i5 ، اگر طرفدار گیمهای سنگین هستید ، Core i7 و یا Core i5 750 ، Core i5 760 یا   ۹۶۵BEیا ۹۷۵BE توصیه میشوند و یکبار دیگر یادتان باشد که تفاوت Core i5 760 یا ۷۵۰ در کاربردهای گیم ، با Core i7 واقعا کم است. لذا شاید بهتر باشد بجای خرید Core i7 و برد گرانقیمت آن ، بودجه بیشتری را برای کارت گرافیک صرف کنید.

اگر میخواهید جدیدترین تکنولوژی سخت افزار را داشته باشید ، نسل دوم Core i ها (Sandy Bridge) را انتخاب نمایید تا بروز بودن سیستمان تضمین شود.

اگر یک رایانه خیلی قدرتمند لازم دارید برای همه کاربردها و قیمتش هم چندان مطرح نیست سراغ Core i7 بروید و بخاطر داشته باشید در اینصورت کیس شما بودجه قابل توجهی را نیاز خواهد داشت.

پردازنده‌های Quad (چهار هسته‌ای) Hex (شش هسته‌ای) مناسبند؟

اکنون تعداد قابل توجهی از نرم افزارها و تعداد قابل توجهی از بازیها توان استفاده از چهار هسته را دارند ، اما بعکس اکثر آنها در استفاده از ۶ هسته چندان قابل نمیباشند.

اگر رایانه را جهت نرم افزارهای خاص طراحی ، مهندسی و محاسباتی ، انیمیشن سازی و مشابه آن میخواهید حتما بررسی فرمایید که آن برنامه خاص توانائی استفاده بهینه از HT یا  Hexرا دارد یا خیر زیرا در اینصورت ممکن است کارائی نرم افزار شما با استفاده از هشت (هشت هسته مجازی) یا شش هسته (۱۲ هسته مجازی) بطرز چشمگیری افزایش یابد ، همینطور است در مورد کاربردهای سرور و شبکه و بویژه لینوکس ، سیستمهای عامل لینوکس توانائی زیادی در استفاده از هسته‌های متعدد دارند.

نرم‌افزارهایی که امکان استخراج قدرت همه هسته‌های CPU را دارند برخی Benchmark ها مثلا ۳DMark Vantage هستند که صرفا جهت تست بکار میروند ، همچنین آخرین نسخ برخی نرم‌افزارهای گرافیک و تدوین فیلم این توانائی را پیدا کرده‌اند که از جمله مشهورترین آنها میتوان ۳D Studio Max را نام برد ، اگر طراح گرافیک و یا تدوین‌گر فیلم و انیمیشن هستید یا بنحوی دستگاه را فقط برای کار با یکی دو نرم‌افزار خاص میخواهید ، حتما بررسی کنید که آیا آن نرم‌افزارها توان استفاده از ۶ هسته را دارند یا خیر ، ممکن است شما با Hex کارائی عالی بدست آورید ، البته مساله قیمت بالا هنوز مطرح است ، سایتهائی وجود دارند که کارائی اقسام پردازنده با نرم‌افزارهای گوناگون را بشما نمایش میدهند ، از جمله معروف ترین آنها سایت سخت افزار tomshardware میباشد ، چند هسته ای ها همچنین تحت سیستم عامل لینوکس و سرورهای لینوکس کارائی خودشان را کاملا برخ میکشند.

یادتان باشد که ۶ هسته‌ایهای اینتل بسیار بسیار گرانتر از اقسام AMD هستند و البته کارایی کاملا بالاتری را دارند ، اما ممکن است شما با چهار هسته‌ای Sandy Bridge ، نیازی به ۶ هسته‌ایهای بسیار گران پیدا نکنید.

چند مطلب

الف – گرافیک داخلی در CPU ها : شما همیشه عادت به دیدن بردهای دارای گرافیک بوده‌اید ، اما اینتل چندوقتیست که در پردازنده‌های Core i خود اقدام به درج یک پردازنده (GPU) گرافیکی نموده‌است. اگر بخواهید خرج کمتری داشته باشید و کارت گرافیکی نخرید ، میتوانید از همین گزینه (بشرط انتخاب برد مناسب) استفاده نمایید ، خیلی از Core i3 و i5 ها دارای گرافیک داخلی هستند ، ضمن اینکه فعلا کلیه Sandy Bridge ها گرافیک داخلی دارند. باید توجه داشته باشید ، گرافیک داخلی CPU (هر چند اخیرا در Sandy Bridge بهبود یافته) دارای چنان قابلیتی که مناسب کارهای گرافیک و گیم باشد نیست و صرفا برای کارهای دفتری مناسب است. در مورد AMD هنوز این پدیده دیده نمیشود ، CPU های AMD دارای گرافیک توکار ، در طی یکی دو سال آینده بیشتر عرضه خواهند شد ، اما در حال حاضر هم از اوایل ۲۰۱۱ ، یکسری از CPU های تحت عنوان خانواده Fusion ، توسط AMD عرضه شده اند که بیشتر در رایانه‌های کوچک و کم مصرف کاربرد دارند و دارای GPU توکار هستند ، اینها با CPU های اتم اینتل قابل مقایسه‌اند و کاربرد آنها میتواند در Notebook های کوچک و ارزان و Netbook ها نیز باشد. از این خانواده میتوان به E-350 اشاره نمود.

ب – در مورد گارانتی : AMD همیشه در کشور ما توسط برخی شرکتهای کوچک و برزگ در مقاطع مختلف گارانتی شده است ، لذا میتوانید معمولا AMD را با گارانتی از ۶ ماه تا حتی ۳ سال (اگر خوش شانس باشید) بیابید ، اما در مورد اینتل ، گارانتی در کار نیست ، هیچیک از CPU های اینتل دارای گارانتی داخلی نیستند ، لذا اگر بتوانید از فروشنده CPU 24 یا ۴۸ ساعت مهلت تست بگیرید ، ایده‌ال است ، یا اینکه از ایشان بخواهید CPU را برای شما تست کنند. البته خراب بودن CPU اینتل Box شده بسیار بسیار بعید است.

پ –Overclocking چیست : اورکلاک یا مختصر بگوییم OC ، همان بالا بردن فرکانس یا فرکانسهای کاری CPU است ، بویژه در CPU های جدید ، شما ممکن است با بخشهای مختلفی از CPU سر و کار داشته باشید که هر یک با فرکانس متفاوت عمل میکنند ، OC معمولا در مورد فرکانس اصلی هسته (های) CPU مطرح است ، هرچند ممکن است بخشهای دیگر آن نیز مانند کنترلر حافظه داخل CPU یا حتی GPU توکارش Over شوند. برای OC ملزومات و گاه تنظیمات مفصل و دقیقی لازم است که آنها را از طریق برنامه Setup مادربورد یا برنامه‌های یوتیلیتی همراه آن انجام میدهید. برای OC بویژه در CPU های جدید Core i لازم است معمولا حالت Turbo را غیر فعال کنید ، گاه بهتر است حتی HT را از کار بیاندازید تا CPU کباب نشود! کلیه حالات صرفه جوئی و مدیریت توان (مثلا C1E ، کنترل فاز و …) و گاه مدیریت حرارتی CPU را باید از کار بیاندازید ، معمولا نیاز است ولتاژها را کمی دستکاری کنید ، و واضح است که CPU شما حتما بیک فن حرفه‌ای نیز نیازمند است.

اصولا فرکانس کار هر CPU توسط حاصلضرب یک فرکانس پایه (فرکانس Base یا باختصار BCLK) در یک ضریب بدست میاید. لذا برای OC فرکانس CPU شما دو راه دارید : روش اول ازدیاد فرکانس پایه است که در اینصورت شما بناچار مادربورد را هم (و احیانا RAM را) OC میکنید. روش دوم این است که ضریب را تغییر دهیم اما همه CPU ها این قابلیت را ندارند ، پردازنده‌هایی که قابلیت تغییر ضریب در آنها فعال است به Unlocked یا قفل نشده معروفند و معمولا گرانتر از پردازنده‌های عادی هستند ، خیلی از Core2 ها بطور عادی این قابلیت را داشتند ، اما در مورد Core i ها ، باید CPU انتخابی دارای حرف K در آخر باشد ، مثل ۶۵۵K یا ۸۷۵K یا ۲۶۰۰K ، همچنین CPU های گران اینتل که در نام آنها کلمه Extreme وجود دارد یا حرف آخر آنها X است همین توانایی را دارند ، مثلا ۹۷۵ Extreme یا ۹۸۰X یا ۹۹۰X. در مورد AMD قابلیت تغییر ضریب در CPU هایی وجود دارد که دارای حرف BE در آخر (بمعنی Black Edition) باشند ، جعبه این CPU ها برنگ مشکی است.

تذکر : در مورد Sandy Bridge ، شما نمیتوانید فرکانس Base را چندان تغییر دهید و تنها راه برای OC ، خرید پردازنده دارای حرف K است.ضریب اینها بین عدد حداقل (بسته به نوع CPU) تا حداکثر ۵۷ متغیر است و حداکثر ضریب بستگی به بخت و اقبال شما دارد ، اگر یک Overclocker خوش شانس باشید یک CPU با ضریب بالاتر گیر شما میافتد!

پاراگراف فوق برای دوستانی است که به OC علاقه دارند ، وگرنه میتوانید آنرا نادیده بگیرید ، هر سوال تخصصی در مورد OC را میتوانید از طریق فرم مشاوره رایانه مطرح فرمایید.

ت – داغ کردن و فنها : بدرد نخور بودن فنها در مورد CPU های Core i جدید اینتل و همچنین سر و صدای زیاد و کارایی کم فن همراه CPU های AMD ، اولین پدیده‌ایست که شما را پس از باز کردن Box آنها آزار خواهد داد. CPU های عالی و بسیار جان سخت ، اما معمولا بهمراه فنهای درجه سه! یک حالت مناسب اینست که CPU شما در حالت Idle (بیکاری) تحت درجه حرارتی بین ۳۰ تا ۳۵ درجه کار کند و در حالت بار کامل (Full Load) درجه حرارت آن از ۷۰ درجه فراتر نرود. حداکثر درجه حرارت بدنه در بسیاری از پردازنده‌های نوین ، بین ۷۵ الی ۸۰ درجه است و در بالای این حد امکان سوختن وجود دارد که البته ممکن است آنی نباشد اما پس از چند دقیقه الی چند روز رخ دهد. پایین ۶۰ درجه نگاه داشتن حرارت CPU چند هسته‌ای تحت بار کامل کاریست بسیار مشکل که هر فنی از پس آن بر نمیاید ، اگر کاربر بازیهای سنگین هستید و CPU اینتل شما از فناوری HT برخودار است ، ممکن است با غیرفعال کردن HT ، بطرز قابل توجهی خنکتر شود ، اکثر گیمها چندان از HT استفاده خوبی نمیکنند و فقط داغتر شدن CPU را سبب میشوند. بعنوان کاربر گیم و یا گرافیک سنگین ، شما حتما نیاز به فن خنک کننده حرفه‌ای غیر از فن موجود در جعبه CPU خواهید داشت. از میان سازندگان مختلف و مشهور فنهای حرفه‌ای میتوان به Thermal Take ، Zalman ، Cooler Master ، Corsair ، Zero Therm ، Noctua و Thermal Light اشاره نمود. همچنین سازنده منابع تغذیه با مارک Green در کشور خودمان ، اقسام محدودی از فن CPU را ارائه مینماید که جهت کاربردهای نیمه سنگین مناسب هستند.

بخاطر داشته باشید که در خرید فن باید حتما نوع CPU (استاندارد سوکت و تعداد پایه‌ها) و همچنین محدودیت روی مادربورد را در نظر داشته باشید تا پایه‌های فن یا بدنه آن ، بجایی گیر نکند.

اگر فن حرفه‌ای نصب کردید و خواستید کارائی آنرا آزمایش کنید ، دو برنامه مشهور برای اینکار Prime 95 و IntelBurn Test هستند. اینها CPU را تحت فشار شدید کاری قرار میدهند تا حسابی داغ شود! هنگام استفاده از این برنامه‌ها درصورتیکه از قبل تدابیر حفاظتی CPU را تنظیم نکرده باشید (مثلا خاموشی حرارتی) ، CPU شما میسوزد ، پس باید موارد احتیاطی را لحاظ کنید.

چنانچه نیاز به اطلاعات دقیقتر و تخصصی تر در مورد فنهای حرفه‌ای دارید ، میتوانید از طریق فرم مشاوره رایانه ، مطرح فرمایید.

تغییرات:

الف – در مورد AMD : AMD در حال حاضر مشغول تولید انواع اقسام شماره‌ها از CPU های فعلی‌اش است و پیش بینی میشود طی ماههای آینده نیز تنها با این اعداد و ارقام بازی شود ، اما در مورد نوآوریها ، یکی خانواده Fusion که اشاره شد (حاوی گرافیک در داخل CPU) به تکامل و تنوع بیشتری خواهد رسید و مهمتر اینکه از چند ماه دیگر تا دو سال آینده شاهد نسلی از CPU های AMD تحت عنوان Bulldozer خواهیم بود ، اینها همانگونه که از نامشان برمیاید قرار است CPU های قدرتمندی در سطح Core i7 شش هسته‌ای فعلی اینتل و Sandy Bridge ها یا حتی قویتر باشند ، این خانواده عمدتا ویژه رایانه‌های Desktop عادی هستند و با قیمت مناسبی عرضه خواهند شد اما در مورد چند و چون ، زمان ارائه ، قیمت یا اقسام آنها اطلاع دقیقی در دست نیست ، احتمالا تا زمان موجود بودن آنها در بازار ، اینتل پردازنده‌های جدید دیگری را عرضه کرده‌است. همچنین معلوم نیست که آیا نهایتا تحت همین نام Bulldozer عرضه میشوند یا نام تجاریشان تغییر میابد.

ب – در مورد Intel : انواع و اقسام بیشتری از پردازنده‌های ‍Core i نسل دوم (Sandy Bridge) به بازار خواهند آمد که نوع Core i3 این خانواده را نیز در برمیگیرد ، ضمنا اینتل یک سری CPU ارزانقیمت از همین خانواده را تولید خواهد کرد که تحت نام عادی پنتیوم آنها را خواهید یافت ، کاربرانی که هنوز هم در حال حاضر CPU های Core2 قدیمی و از رده خارج مثل E7300 یا E5200 و …  را خریداری میکنند ، تا چند ماه دیگر گزینه‌هایی اینچنین را با قیمتی در همان حدود یا کمی بالاتر در اختیار خواهند داشت که دارای GPU توکار نیز هستند.

 فعلا تعداد پایه‌های این خانواده برابر ۱۱۵۵ است اما در ماههای آتی ، گروه ۱۳۵۶ پایه این CPU ها را نیز شاهد خواهیم بود ، همانگونه که در مورد نسل اول Core i ، ۱۱۵۶ و ۱۳۶۶ پایه را داریم.

علاوه بر این CPU هایی بسیار قدرتمند با ۲۰۱۱ پایه (LGA2011) ارائه میشوند که بیشتر ویژه کاربردهای سرور خواهند بود ، اینها تعداد ماژولهای حافظه بیشتر و پهنای باند گرافیک بالایی را بکمک تعداد پینهای زیادشان پشتیبانی خواهند نمود.